Οικογενειακές Υποχρεώσεις

This page was last updated on: 2023-12-05

Άδεια πατρότητας

Ο πατέρας ενός νεογέννητου παιδιού δικαιούται άδεια πατρότητας δύο ημερών. Ο πατέρας του νεογέννητο παιδιού δικαιούται μείωση του ημερήσιου χρόνου εργασίας με σκοπό την φροντίδα του παιδιού  χωρίς καμία μείωση στην κανονική αμοιβή.

Σύμφωνα με τον Νόμο περί Προστασίας της Εργασίας (Ν. 4808/2021), κάθε εργαζόμενος πατέρας δικαιούται άδεια πατρότητας μετ’ αποδοχών δεκατεσσάρων (14) εργάσιμων ημερών που διατίθενται κατά τη γέννηση του παιδιού. Η άδεια μπορεί να χορηγηθεί με δύο τρόπους: Μπορεί να χορηγηθεί είτε δύο (2) ημέρες πριν από την αναμενόμενη ημερομηνία γέννησης, οπότε οι υπόλοιπες δώδεκα (12) χορηγούνται, συνολικά ή εν μέρει εντός τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία γέννησης ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνολικά μετά τη γέννηση του παιδιού. Η άδεια πατρότητας χορηγείται υποχρεωτικά από τον εργοδότη και δεν εξαρτάται από προηγούμενη απασχόληση ή προϋπηρεσία ή από την συζυγική ή οικογενειακή κατάσταση του εργαζομένου. Σε περίπτωση υιοθεσίας παιδιού ηλικίας έως και οκτώ (8) ετών χορηγείται άδεια πατρότητας για την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια.

Πηγή: Νόμος 4075/2012;  Συλλογική Σύμβαση Εργασίας Εθνική Γενική, άρθρο 6; Άρθρο 27 του Νόμου περί Προστασίας της Εργασίας (Νόμος 4808/2021)

γονική άδεια

Μετά την ολοκλήρωση της άδειας μητρότητας ή πατρότητας, οι γονείς των ανήλικων τέκνων μπορούν να λαμβάνουν άδεια άνευ αποδοχών τεσσάρων μηνών μέχρι το παιδί να γίνει 6 ετών κατόπιν αιτήματος στον εργοδότη. Ο εργοδότης πρέπει να χορηγήσει τη γονική άδεια σε "first come, first served" βάση για τους δικαιούχους εργαζομένους, και δεν υποχρεούται να χορηγήσει άδεια σε περισσότερο από το 8% του συνολικού εργατικού δυναμικού τους, την ίδια στιγμή. Δεν υπάρχει καμία υποχρέωση του εργοδότη να καταβάλει μισθό στους εργαζόμενους, ενώ βρίσκονται σε γονική άδεια. Η γονική άδεια δεν μεταβιβάζεται και θεωρείται ατομικό δικαίωμα. (Νόμος 4075/2012 (άρθρο 49-55), το οποίο εφαρμόζεται υπό  την οδηγία 2010/18/ΕΕ)

Η ειδική γονική άδεια επιτρέπεται σε φυσικούς ή ανάδοχους γονείς με ένα παιδί (έως 18 ετών) το οποίο πάσχει από σύνδρομο Down, σοβαρή πνευματική αναπηρία, ή αυτισμό. Η ειδική γονική άδεια είναι μετ’ αποδοχών και μπορεί να φτάσει τις 10 εργάσιμες ημέρες ετησίως. Υπάρχει επίσης διάταξη για γονική άδεια άνευ αποδοχών έως 30 ημέρες το χρόνο για γονείς με παιδιά (κάτω των 18 ετών) τα οποία νοσηλεύονται σε νοσοκομείο λόγω ασθένειας, ατυχήματος, κλπ.

Σύμφωνα με τον Νόμο περί Προστασίας της Εργασίας (Ν. 4808/2021) κάθε εργαζόμενος γονέας ή άτομο που ασκεί τη γονική μέριμνα έχει το ατομικό και μη μεταβιβάσιμο δικαίωμα γονικής άδειας τεσσάρων (4) μηνών. Η άδεια αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνεχόμενα ή διακεκομμένα, μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των οκτώ (8) ετών. Σε περίπτωση υιοθεσίας παιδιού έως οκτώ (8) ετών χορηγείται γονική άδεια για την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια. Για τη χορήγηση γονικής άδειας ο εργαζόμενος γονέας θα πρέπει να έχει συμπληρώσει ένα (1) έτος συνεχών ή διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου με τον ίδιο εργοδότη.

Για τους δύο (2) πρώτους μήνες της γονικής άδειας ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού καταβάλλει σε μηνιαία βάση σε κάθε γονέα επίδομα γονικής άδειας ίσο με τον κατώτατο νόμιμο μισθό, καθώς και κατ’ αναλογία επίδομα Χριστουγέννων και Πάσχα και το ετήσιο επίδομα άδειας που υπολογίζεται βάσει του εν λόγω ποσού του επιδόματος. Η χρήση γονικής άδειας πρέπει να δηλώνεται στην ΕΡΓΑΝΗ. 

Πηγή: Νόμος αριθ.. 4075/2012; Άρθρο 28 του Νόμου περί Προστασίας της Εργασίας (Νόμος 4808/2021)

Ευέλικτη Επιλογή Εργασίας για Γονείς / Ισορροπία Εργασίας-Ζωής

Ο υπάλληλος που έχει οικογενειακές  ευθύνες ή τα ανήλικων τέκνων, που εργάζεται σε επιχειρήσεις που απασχολούν τουλάχιστον 50 υπαλλήλους, μπορεί να μειώσει τις ώρες εργασίας τους κατά μία ώρα την ημέρα και θα λάβει ένα αναλογα μειωμένο μισθό.

Οι εργαζόμενοι μπορούν να λάβουν ειδική άδεια, όταν το νηπιαγωγείο ή το σχολείο στο οποίο φοιτούν τα παιδιά τους παραμένει κλειστό. Οι εν λόγω εργαζόμενοι δικαιούνται ειδική άδεια τριών ημερών, εάν χρησιμοποιούν μια μέρα της τακτικής ετήσιας άδειας τους για κάθε τρεις ημέρες άδειας ειδικού σκοπού. Οι εργαζόμενοι μπορούν, κατόπιν αιτήματός τους, να εργαστούν με έως και 25 τοις εκατό μερική απασχόληση την ημέρα χωρίς μείωση του μισθού τους.

Σύμφωνα με τον Νόμο περί Προστασίας της Εργασίας (Ν. 4808/2021), κάθε εργαζόμενος γονέας ή φροντιστής παιδιών έως και δώδεκα (12) ετών δικαιούται να ζητήσει ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας για λόγους φροντίδας. Αυτές οι ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας μπορεί να περιλαμβάνουν τηλεργασία, ευέλικτες ώρες εργασίας ή μερική απασχόληση. Για να έχει το δικαίωμα σε ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, ο εργαζόμενος γονέας πρέπει να έχει συμπληρώσει έξι (6) μήνες συνεχών ή διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου με τον ίδιο εργοδότη. Κατόπιν αιτήματός του ο υπάλληλος έχει το δικαίωμα να επιστρέψει στην αρχική μορφή απασχόλησης πριν το τέλος της συμφωνηθείσας περιόδου και εφόσον αυτό δικαιολογείται από κάποια αλλαγή περιστάσεων.

Ο νόμος του 2021 προβλέπει επίσης άδεια ανατροφής τέκνου που χορηγείται για περίοδο τριάντα (30) μηνών από τη λήξη της άδειας μητρότητας. Κατά τη διάρκεια της ανωτέρου περιόδου ο γονέας δικαιούται καθημερινά κατόπιν αιτήματός του να προσέλθει μία (1) ώρα αργότερα ή να αποχωρήσει μία (1) ώρα νωρίτερα από την εργασία του ή να την διακόψει για μία ώρα ημερησίως. Οι μειωμένες ώρες εργασίας μπορούν ακόμη να χορηγηθούν και ως μείωση του ωραρίου εργασίας κατά δύο (2) ώρες ημερησίως για τους πρώτους δώδεκα (12) μήνες και κατά μία (1) ώρα ημερησίως για τους επόμενους έξι (6) μήνες. Υπάρχουν διάφορες επιλογές άδειας. Οι γονείς των υιοθετημένων παιδιών (όταν το παιδί είναι κάτω των οκτώ ετών) δικαιούνται επίσης αυτήν την άδεια.

Ο εργαζόμενος δικαιούται ετησίως δύο ημέρες άδεια μετ' αποδοχών, έως και μία ημέρα ανά περίπτωση ανωτέρας βίας που συνδέεται με επείγουσα οικογενειακή υπόθεση, δηλαδή ασθένεια ή ατύχημα μέλους της οικογένειας. Κάθε εργαζόμενος που έχει συμπληρώσει έξι (6) μήνες συνεχών ή διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου δικαιούται άδεια έως και πέντε (5) εργάσιμες ημέρες ανά ημερολογιακό έτος για τη φροντίδα συγγενούς ή άλλου προσώπου που διαμένει στο ίδιο σπίτι με αυτόν, εφόσον το πρόσωπο αυτό έχει ανάγκη σημαντικής φροντίδας ή υποστήριξης για σοβαρούς ιατρικούς λόγους που επιβεβαιώνονται με πιστοποίηση ιατρού. Οι εργαζόμενοι γονείς δικαιούνται επίσης άδεια άνευ αποδοχών, η οποία δεν υπερβαίνει τις έξι (6) εργάσιμες ημέρες ανά ημερολογιακό έτος, σε περίπτωση ασθένειας εξαρτωμένων τέκνων ή άλλων μελών της οικογένειας. Οι ημέρες αδείας άνευ αποδοχών προσαυξάνονται σε οκτώ (8) στην περίπτωση που ο εργαζόμενος έχει δύο παιδιά και σε δεκατέσσερις (14) ημέρες, όταν ο εργαζόμενος έχει τρία ή περισσότερα παιδιά.

Πηγή: Νόμος αριθ.. 2874/2000; Άρθρο 29-31, 42 του Νόμου περί Προστασίας της Εργασίας (Νόμος 4808/2021)

Κανονισμοί σχετικά με τις συνθήκες απασχόλησης

  • Νόμος 4075/2012 / Law 4075/2012
  • Ενεργήσει όχι. 2874/2000 / Act no. 2874/2000
Loading...