Αποζημίωση των Υπερωριών / Υπερωριακή εργασία
Ο γενικός κανόνας είναι 8 ώρες εργασίας την ημέρα και 40 ώρες εργασίας για πέντε ημέρες της εβδομάδος. Οι 40 ώρες της εργασίας την εβδομάδα μπορεί να διανεμηθούν σε πάνω από πέντε ή έξι ημέρες σύμφωνα με τη συλλογική σύμβαση. Δεν επιτρέπεται αντιστάθμιση του χρόνου εργασίας, ακόμη και με τη συγκατάθεση των εργαζομένων. Σε μια εβδομάδα με έξι εργάσιμες ημέρες οι ώρες εργασίας ανέρχονται ημερησίως σε έξι ώρες και 40 λεπτά. Ακόμη και η εργασία για τέσσερις (4) ημέρες την εβδομάδα νοείται στα πλαίσια ρύθμισης του χρόνου εργασίας ως πλήρης απασχόληση.
Σε εταιρείες, όπου ισχύουν οι συμβατικές ώρες εργασίας μέχρι σαράντα (40) ώρες την εβδομάδα, ο υπάλληλος μπορεί να εργαστεί για πέντε (5) ώρες επιπλέον την εβδομάδα ως υπερωρίες σύμφωνα με την κρίση του εργοδότη. Αυτές οι ώρες υπερωριών (41 έως 45 ώρες) καταβάλλονται με το συμφωνημένο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά είκοσι τοις εκατό (20%) και δεν περιλαμβάνονται στα επιτρεπόμενα όρια υπερωριών σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Για τους υπαλλήλους αυτούς εφαρμόζεται ένα σύστημα έξι (6) εργάσιμων ημερών την εβδομάδα, όπου οι υπερωρίες ανέρχονται σε οκτώ (8) ώρες την εβδομάδα (από 41 έως 48 ώρες).
Υπάρχουν μερικές εξαιρέσεις, όπου ο χρόνος εργασίας παρατείνεται για μια ημέρα, εβδομάδα ή ένα μήνα, αλλά αυτές οι περιπτώσεις πρέπει να διαχειρίζονται ως εξής:
- 9 ώρες εργασίας την ημέρα επιτρέπονται υπό τον όρο ότι ο συνολικός χρόνος για μια εβδομάδα δεν υπερβαίνει τις 45 ώρες.
- 10 ώρες εργασίας την ημέρα επιτρέπονται για μία περίοδο 6 μηνών υπό τον όρο ότι για τους επόμενους 6 μήνες του χρόνου, ο χρόνος εργασίας θα είναι 6 ώρες την ημέρα.
Η εργασία μεταξύ 41 έως 45 ωρών (σε εβδομάδα 5 ημερών) ή 41 έως 48 ωρών (σε εβδομάδα 6 ημερών) την εβδομάδα δεν ορίζεται ως υπερωρία, αλλά ως επιπλέον εργασία. Οι επιπλέον ώρες εργασίας υπόκεινται σε συντελεστή αμοιβής πριμοδότησης 20% πάνω από την κανονική ωριαία αμοιβή. Οι υπερωρίες ξεπερνούν και με το παραπάνω αυτά τα όρια.
Οι υπερωρίες δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 3 ώρες την ημέρα και τις 150 ώρες τον χρόνο. Εάν οι νόμιμες υπερωρίες είναι μέχρι 150 ώρες τον χρόνο, καταβάλλεται συντελεστής υπερωρίας 40% εκτός του κανονικού μισθού.
Οι παράνομες υπερωρίες (που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο ωρών εργασίας και δεν κοινοποιούνται εγκαίρως στην επιθεώρηση εργασίας) καταβάλλονται με προσαύξηση 120% του κανονικού ημερομισθίου για τις εν λόγω ώρες. Αν μια συλλογική σύμβαση είναι σε ισχύ, οι εργαζόμενοι μπορούν να εργάζονται δύο επιπλέον ώρες την ημέρα πέραν του κανονικού ωραρίου εργασίας κατά τις περιόδους υψηλής οικονομικής δραστηριότητας και σε άλλες περιόδους να εργάζονται δύο ώρες λιγότερο την ημέρα ή να πάρουν άδεια που αντιστοιχεί σε αυτό το χρόνο. Σε αυτή την περίπτωση οι υπερωρίες καταβάλλονται στο 160% του κανονικού μισθού. Η συμφωνία στην οποία δεν αναφέρονται οι ώρες υπερωριακής εργασίας θα πρέπει να θεωρείται άκυρη.
Ο Νόμος 4635/2019 εισήγαγε μέτρα για την προστασία εργαζομένων μερικής απασχόλησης. Στην περίπτωση που ένας εργαζόμενος μερικής απασχόλησης υποχρεωθεί να εργαστεί υπερωριακά, θα πρέπει να λάβει προσαύξηση 12% (112% της κανονικής ωριαίας αμοιβής).
Οι εργοδότες οφείλουν να εφαρμόζουν ένα ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής του ωραρίου εργασίας των εργαζομένων τους, το οποίο συνδέεται σε πραγματικό χρόνο με την πλατφόρμα «ΕΡΓΑΝΗ». Μέσω της Ψηφιακής Κάρτας Απασχόλησης καταχωρούνται στην πλατφόρμα ΕΡΓΑΝΗ η έναρξη και η λήξη της καθημερινής εργασίας, η διάρκεια του διαλείμματος και τυχόν επιπλέον ώρες εκτός του συμφωνημένου ωραρίου εργασίας.
Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας χρησιμοποιείται από την Επιθεώρηση Εργασίας για τον έλεγχο της τήρησης του ωραρίου. Εάν κατά τον επιτόπιο έλεγχο σε επιχείρηση διαπιστωθεί ότι η ψηφιακή κάρτα εργαζομένου δεν είναι ενεργοποιημένη, επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο δέκα χιλιάδων πεντακοσίων (10.500) ευρώ ανά εργαζόμενο που δεν έχει ενεργοποιημένη ψηφιακή κάρτα. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί η παράβαση του παρόντος σε τρεις ελέγχους που θα γίνουν εντός δώδεκα (12) μηνών, επιβάλλεται προσωρινή διακοπή λειτουργίας της εταιρείας για δεκαπέντε (15) ημέρες.
Πηγή: Άρθρο 59 του Νόμου 4635/2019; Άρθρα 55-58 και 74 του Νόμου περί Προστασίας της Εργασίας (Ν. 4808/2021)
Αποζημιώση της Αργίας / Μέρας Ανάπαυσης
Ο εργοδότης δεν μπορεί να αναθέσει εργασία στον εργαζόμενο την Κυριακή ή σε οποιαδήποτε άλλη δημόσια αργία. Είναι υποχρεωτικό οι εργαζόμενοι να μην εργάζονται την Κυριακή ή σε οποιεσδήποτε άλλες αργίες.Η εργασία την Κυριακή απαγορεύεται, με ορισμένες εξαιρέσεις, όπως για τους εργαζόμενους στην γεωργεία,για τα μέλη της οικογένειας που εργάζονται σε οικογενειακές επιχειρήσεις, τους ναυτεργάτες ή εργαζόμενους σε τομείς όπου η φύση των εργασιών δικαιολογεί την εργασία τις Κυριακές, όπως οι μεταφορές, ψυχαγωγία ή την επισκευή του οχήματος. Αν ο εργαζόμενος εργάζεται την Κυριακή για περισσότερο από πέντε ώρες, εβδομαδιαία ημέρα ανάπαυσης μετακινείται για τη Δευτέρα και θα πρέπει να έχει δικαίωμα σε ένα άλλο ρεπό από τον εργοδότη του. Ο νόμος 4808/2021 παρέχει έναν μακρύ κατάλογο επιχειρήσεων και τομέων που απαλλάσσονται από τις διατάξεις περί υποχρεωτικής ανάπαυσης τις Κυριακές και τις αργίες.
Στις υπηρεσίες αυτές περιλαμβάνονται υπηρεσίες μεταφορών· επισκευή και συντήρηση μεταφορικών μέσων · παραγωγή, μετατροπή και διανομή ηλεκτρισμού, νερού, αερίου, ατμού ή ατομικής ενέργειας· εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, μπαρ, καφενεία, γαλακτοκομεία, κυλικεία και συναφή καταστήματα· ανθοπωλεία· εστίες · ξενοδοχεία και νοσοκομεία κ.λπ.
Πηγή: Ν. 4808/2021; Άρθρο 63 του Νόμου περί Προστασίας της Εργασίας; Π.Δ. 88/1999